Podręcznik to trzecie wydanie opracowania dla farmaceutów i techników farmaceutycznych, stworzone przy współpracy z gastroenterologami, które było (i nadal pozostaje) pierwszym w Polsce poradnikiem na temat opieki farmaceutycznej w obszarze schorzeń układu pokarmowego. Książka jest wyczerpującym przewodnikiem po chorobach żołądkowo-jelitowych, z którymi może przyjść pacjent do apteki, a także kompleksowym przeglądem leków, który ułatwia dobranie produktu na te schorzenia.

Nowe wydanie podzielone jest na 6 części, w skład których wchodzą 32 rozdziały:

1. Podstawy fizjologiczne przewodu pokarmowego – z przedstawieniem budowy i funkcjonowania poszczególnych narządów, a także opisami procesów enzymatycznych,
2. Dolegliwości przewodu pokarmowego – z przedstawieniem możliwych przyczyn i zasad postępowania powszechnie zgłaszanych przez pacjentów nudności, wymiotów, biegunek, zaparć czy bólów brzucha, a ponad to zawiera zestawienie podstawowych badań diagnostycznych, które warto zalecać pacjentom,
3. Choroby przełyku – z rozdziałami na temat zgagi, refluksu, oparzeń i chorób wywołanych przez drobnoustroje,
4. Choroby żołądka, dwunastnicy i trzustki – gdzie zaprezentowano takie choroby jak: ostre i przewlekłe zapalenie trzustki, choroba wrzodowa, zakażenie Helicobacter pylori, choroby czynnościowe przewodu pokarmowego, gastropareza oraz stany zapalne błony śluzowej żołądka i dwunastnicy,
5. Choroby wątroby i woreczka żółciowego – w którym omówiono wszystkie dostępne leki hepatrotropowe, a także choroby, które mają we wskazaniach,
6. Choroby jelit i odbytu – z rozdziałami na temat choroby hemoroidalnej, dysbakteriozy, nietolerancji laktozy, zapalenia wyrostka robaczkowego czy chorób pasożytniczych.

Podręcznik jest bogaty w schematy i tabele, aby pomóc pracownikom aptek w rozpoznaniu problemu, z którym przyjdzie do apteki pacjent, skarżąc się na jakąś dolegliwość. Jest to poradnik przede wszystkim ułatwiający dobrać preparat – stąd obszerne omówienie produktów z rynku. Ze względu na szeroką dostępność leków bez recepty, które mogą być stosowane w zespole jelita drażliwego (IBS), poświęciliśmy tej jednostce szczególnie dużo uwagi. Omówiliśmy wyciąg STW-5 (Iberogast), probiotyki (Sanprobi IBS, Vivomixx), leki zapierające np. loperamid, środki rozkurczające m.in. butylobromek hioscyny (Buscopan, Scopolan), drotawerynę (No–spa, Deespa) i wiele innych. Czytelnicy przeczytają również o skuteczności leków hetatotropowych zawierających kwas ursodeoksycholowy (Proursan, Ursocam, Ursofalk), kwas dehydrocholowy (Raphacholin forte, Raphacholin C), fosfolipidy (Essentiale forte, Essentiale Max, Essylimar) czy wyciąg z ostropestu plamistego (Sylimarol, Legalon, Silimax).

Treść została tak opracowana i przedstawiona, aby pomóc w codziennej praktyce, odpowiada na takie pytania jak:

• Jaka jest rola enzymów trawiennych i hormonów jelitowych?
• Czy na podstawie lokalizacji bólu brzucha możemy rozpoznać chorobę?
• Z czego mogą wynikać nudności i wymioty?
• Kiedy ból brzucha musi być skonsultowany z lekarzem?
• Jakie są podstawowe metody diagnostyczne stosowane w gastroenterologii, które w razie potrzeby warto zalecić pacjentom?
• Jak postępować w przypadku oparzeń przełyku?
• Jakie są nietypowe objawy refluksu?
• Jak jest różnica między probiotykami a prebiotykami?
• Co mówią najnowsze wytyczne na temat zalecania probiotyków podczas antybiotykoterapii?
• Jakie są przyczyny nieświeżego oddechu (halitozy)?
• Jak może dojść do zakażenia Helicobacter pylori?
• Jak należy postąpić jeśli pacjent zgłosi się z oparzeniem przełyku?
• Jakie są przyczyny stanów zapalnych żołądka i dwunastnicy i na co warto uważać?
• Jak odróżnić alkoholową chorobę wątroby od niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby?
• Jakie postepowania dietetyczne polecić pacjentom z nietolerancjami pokarmowymi?
• Czy krwawienie z przewodu pokarmowego zawsze wynika z choroby hemoroidalnej?

Względem wydania II, wprowadzono wiele zmian: wydanie III otrzymało nową szatę graficzną, zostało poświęconych kolejnym schorzeniom układu pokarmowego, a fragmenty z poprzednich zaktualizowano o nowe preparaty z rynku.

Dzięki lekturze Schorzenia układu pokarmowego w praktyce aptecznej Czytelnik pomoże pacjentowi z prawie każdym problemem układu pokarmowego – a jak nie będzie mógł pomóc, będzie wiedział, dlaczego i jakie objawy alarmowe powinny skłonić go do pokierowania pacjenta do lekarza POZ – albo innego specjalisty.

Podręcznik ten to poradnik dla farmaceutów i techników farmaceutycznych, ale będzie też przydatny w gabinecie lekarza POZ, a także wszystkim zainteresowanym chorobami układu pokarmowego, a niebędących gastroenterologami.

Obejrzyj rozmowę o podręczniku Schorzenia układu pokarmowego w praktyce aptecznej z redaktorem naukowym​ mgr. farm. Konradem Tuszyńskim