Ból z perspektywy farmaceuty

1. Przedmowa
2. Rodzaje i ocena bólu
4. NLPZ do stosowania zewnętrznego
5. Paracetamol, metamizol i nefopam
6. Opioidy dostępne w aptece otwartej
7. Ból w klatce piersiowej
8. Ból zęba
9. Ból brzucha
10. Ból migrenowy
11. Bóle mięśniowo-stawowe
12. Reumatoidalne zapalenie stawów
13. Choroba zwyrodnieniowa stawów
14. Preparaty na regenerację chrząstki
stawowej
15. Dna moczanowa
16. Ból neuropatyczny i neuralgia
17. Ból kręgosłupa
18. Ból ucha
19. Ból oka
20. Fibromialgia
21. Ziołolecznictwo w leczeniu bólu
22. Medycyna alternatywna w leczeniu
bólu
23. Leksykon pojęć

1. Przedmowa
2. Rodzaje i ocena bólu
2.1. Ocena bólu
2.1.1. Skale oceny bólu
2.2. Drabina analgetyczna
3. Niesteroidowe leki przeciwzapalne
3.1. NLPZ dostępne w Polsce
3.2. Jak działają NLPZ?
3.2.1. Cyklooksygenaza (COX)
3.2.2. Selektywność NLPZ
3.3. Działania niepożądane NLPZ
3.3.1. NLPZ a przewód pokarmowy
3.3.2. NLPZ na układ sercowo-naczyniowy
3.3.3. NLPZ a wątroba
3.3.4. NLPZ a nerki
3.3.5. NLPZ a zrost kości
3.3.6. NLPZ a ośrodkowy układ nerwowy
3.3.7. NLPZ a wzrok
3.3.8. NLPZ a płodność
3.3.9. NLPZ a trzustka
3.3.10. NLPZ a skóra
3.3.11. NLPZ a krew
3.3.12. NLPZ a reakcje nadwrażliwości
3.4. Interakcje NLPZ
3.5. Które NLPZ są najskuteczniejsze?
3.6. NLPZ bez recepty a czas i szybkość
działania
3.7. Racemat vs enancjomer
3.7.1. Ibuprofen vs. deksibuprofen
3.7.2. Ketoprofen vs. deksketoprofen
3.8. NLPZ bez recepty bezpieczne w czasie
ciąży
3.8.1. NLPZ a I trymestr ciąży
3.8.2. NLPZ a II i III trymestr ciąży
3.9. NLPZ bez recepty bezpieczne w czasie
laktacji
3.10. Przegląd NLPZ
3.10.1. Kwas acetylosalicylowy (Acard,
Polocard, Aspirin)
3.10.2. Ibuprofen (Nurofen, Ibuprom)
3.10.3. Ketoprofen (Ketonal, Profenid)
3.4.10. Naproksen (Apo-napro, Aleve)
3.10.5. Diklofenak (Majamil PPH,
w: Arthrotec)
3.10.6. Etofenamat (Traumon, Difortan,
Rheumon)
3.10.7. Nimesulid (Aulin, Nimesil)
3.10.8. Indometacyna (Elmetacin, Metindol
retard)
3.10.9. Piroksykam (Flamexin, Feldene)
3.10.10. Aceklofenak (Biofenac, Digavar)
3.10.11. Nabumeton (Nabuton VP)
3.10.12. Meloksykam (Aglan, Movalis)
3.10.13. Lornoksykam (Xefo Rapid)
3.10.14. Celekoksyb (Aclexa, Celebrex)
3.10.15. Etorykoksyb (Doloxib, Roticox)
3.10.16. Fenylbutazon (Butapirazol)
3.10.17. Kwas mefenamowy (Mefacit)
3.10.18. Kwas tolfenamowy (Migea)
4. NLPZ do stosowania zewnętrznego
4.1. NLPZ do stosowania zewnętrznego dostępne
na receptę
4.2. NLPZ do stosowania zewnętrznego OTC
4.2.1. Plastry lecznicze
4.2.2. Żele
4.3. Substancja lecznicza w różnych postaciach leków
4.3.1. Ibuprofen w postaci kremu i żelu
4.3.2. Diklofenak w postaci żelu i spray’u
4.4. Skuteczność zewnętrznych leków
przeciwbólowych
5. Paracetamol, metamizol i nefopam
5.1. Paracetamol
5.2. Metamizol
5.3. Nefopam (Nefopam Jelfa)
6. Opioidy dostępne w aptece otwartej
6.1. Podział opioidów
6.2. Alternatywne drogi podania leków
opioidowych
6.2.1. Systemy transdermalne
6.2.2. Aerozole donosowe
6.2.3. Tabletki podjęzykowe
6.2.4. Lamelki podpoliczkowe
6.3. Działania niepożądane opioidów
6.4. Opioidy a ryzyko uzależnienia
6.5. Pozamedyczne stosowanie opioidów
6.6. Opioidy w czasie ciąży
6.7. Opioidy w czasie karmienia piersią
6.8. Przegląd leków opioidowych
6.8.1. Morfina (Doltard, MST Continus,
w: Vendal retard, w: Sevredol)
6.8.2. Fentanyl (Durogesic, Effentora, Instanyl, Vellofent)
6.8.3. Kodeina (w: Antidol, w: Nurofen Plus,
w: Solpadeine)
6.8.4. Oksykodon (Accordeon, OxyContin,
Oxydolor, w: Targin, w: Xanconalon)
6.8.5. Metadon (Methadone Hydrochloride
Molteni)
6.8.6. Buprenorfina (Transtec, Melodyn,
w: Suboxone)
6.8.7. Tramadol (Poltram, Tramal,
w: Doreta)
6.8.8. Naltrekson (Naltex, Adepend, w:
Mysimba)
6.8.9. Tapentadol (Palexia retard)
7. Ból w klatce piersiowej
7.1. Jakie mogą być przyczyny bólu w klatce
piersiowej?
7.2. Odczucia związane z bólem w klatce
piersiowej
7.2.1. Objawy towarzyszące zawałowi serca
7.3. Rozpoznanie przyczyny bólu w klatce
piersiowej
8. Ból zęba
8.1. Przyczyny bólu zęba
8.2. Kiedy skierować pacjenta do stomatologa?
8.3. Jakie leki rekomendować na ból zęba?
9. Ból brzucha
9.1. Przyczyny bólu brzucha
9.2. Bóle miesiączkowe
9.2.1. Charakter bólu miesiączkowego
i jego lokalizacja
9.2.2. Leczenie farmakologiczne bólu
miesiączkowego
9.2.3. Leczenie niefarmakologiczne bólu
miesiączkowego
9.3. Zapalenie woreczka żółciowego i kolka
żółciowa
9.3.1. Charakter bólu w kolce żółciowej
i jego lokalizacja
9.3.2. Leczenie kolki żółciowej
9.4. Choroba wrzodowa żołądka
i dwunastnicy
9.4.1. Charakter bólu i lokalizacja w chorobie wrzodowej żołądka i jelit
9.4.2. Leczenie niefarmakologiczne bólu
w chorobie wrzodowej żołądka
i dwunastnicy
9.4.3. Leczenie farmakologiczne bólu
w chorobie wrzodowej żołądka
i dwunastnicy
9.5. Kolka nerkowa
9.5.1. Charakter i lokalizacja bólu
w przebiegu kolki nerkowej
9.5.2. Leczenie bólu w przebiegu kolki
nerkowej
9.6. Kolka jelitowa
9.6.1. Leczenie kolki jelitowej u niemowląt
9.7. Kolka wysiłkowa
9.7.1. Charakter i lokalizacja bólu
w przebiegu kolki wysiłkowej
9.7.2. Postępowanie w przypadku kolki
wysiłkowej
9.8. Zespół jelita nadwrażliwego (IBS)
9.8.1. Lokalizacja i charakter bólu w przebiegu zespołu jelita nadwrażliwego
9.8.2. Leczenie niefarmakologiczne zespołu
jelita nadwrażliwego
9.8.3. Leczenie farmakologiczne zespołu jelita nadwrażliwego
9.9. Zespół czynnościowego bólu brzucha
(FAPS)
10. Ból migrenowy
10.1. Rodzaje bólów głowy
10.2. Leki do stosowania doraźnego
10.2.1. Znaczenie NLPZ w leczeniu migreny
10.2.2. Paracetamol i metamizol w terapii
migreny
10.2.3. Tryptany w leczeniu migreny
10.2.4. Znaczenie metoklopramidu w leczeniu migreny
10.2.5. Ergotamina (Ergotaminum Filofarm,
w: Coffecorn forte)
10.3. Leki stosowane w profilaktyce migreny
10.4. Pozostałe preparaty stosowane
w profilaktyce migreny
10.5. Leki na migrenę w czasie ciąży
10.6. Leki na migrenę w czasie karmienia
piersią
11. Bóle mięśniowo-stawowe
11.1. Ból kolana
11.1.1. Leczenie bólu kolana
11.1.2. Suplementy diety a ból kolan
11.2. Ból i zapalenie ścięgna
11.2.1. Pierwsza pomoc w przypadku urazu
ścięgna
11.2.2. Leki stosowane w zapaleniu ścięgna
11.3. Ostroga piętowa
11.3.1. Metody niefarmakologiczne w terapii
ostrogi piętowej
11.3.2. Leki w terapii ostrogi piętowej
11.4. Ból związany z urazem
11.4.1. Ból związany ze zwichnięciem
11.4.2. Ból związany ze złamaniem kości
11.5. DOMS, czyli zakwasy
11.5.1. Hipotezy powstawania zakwasów
11.5.2. Leki w terapii zakwasów
11.5.3. Metody niefarmakologiczne w terapii zakwasów
12. Reumatoidalne zapalenie stawów
12.1. Przyczyny i czynniki ryzyka RZS
12.2. Leczenie RZS
12.2.1. Leki modyfikujące przebieg choroby (DMARD)
12.3. Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa
stosowania leków DMARD
12.3.1.DMARD a alkohol
12.3.2. DMARD a prowadzenie pojazdów
12.3.3. DMARD a szczepienia
12.3.4. DMARD a promieniowanie UV
12.3.5. Niesteroidowe leki przeciwzapalne
(NLPZ) w RZS
12.3.6. Glikokortykosteroidy (GKS)
12.3.7. Leczenie RZS u osób w wieku
reprodukcyjnym
12.3.8. Leczenie RZS u kobiet w ciąży
12.3.9. Rola aktywności fizycznej
w reumatoidalnym zapaleniu stawów
(RZS)
13. Choroba zwyrodnieniowa stawów
13.1. Objawy ChZS
13.2. Przyczyny i czynniki ryzyka ChZS
13.3. Leczenie choroby zwyrodnieniowej
stawów (ChZS)
13.3.1. Aktywność fizyczna
13.3.2. Utrzymanie prawidłowej masy ciała
13.3.3. Preparaty rozgrzewające i wywołujące przekrwienie
13.3.4. Terapia zimnem
13.3.5. Miejscowe niesteroidowe leki
przeciwzapalne (NLPZ)
13.3.6. Paracetamol
13.3.7. Doustne niesteroidowe leki
przeciwzapalne (NLPZ)
13.3.8. Opioidy w leczeniu bólu w ChZS
13.3.9. Preparaty na regenerację chrząstki
stawowej
13.3.10.Iniekcje dostawowe GKS
14. Preparaty na regenerację chrząstki
stawowej
14.1. Składniki preparatów na regenerację
chrząstki stawowej
14.1.1. Co warto wiedzieć o składnikach
preparatów na regenerację chrząstki
stawowej?
14.1.2. Iniekcje z kwasem hialuronowym
15. Dna moczanowa
15.1. Objawy dny moczanowej
15.2. Czynniki ryzyka wystąpienia dny
15.3. Profilaktyka dny moczanowej
15.4. Leczenie dny moczanowej
15.4.1. Terapia zmniejszająca stężenie
kwasu moczowego we krwi
15.4.2. Profilaktyka napadów dny
moczanowej
15.5. Leczenie ostrego napadu dny
moczanowej
15.6. Leki ziołowe stosowane w dnie
moczanowej
16. Ból neuropatyczny i neuralgia
16.1. Czym jest ból neuropatyczny?
16.2. Czym jest neuropatia?
16.3. Jak odczuwany jest ból neuropatyczny?
16.4. Leczenie bólu neuropatycznego
16.4.1. Wytyczne leczenia bólu
neuropatycznego
16.5. Neuralgia popółpaścowa
16.6. Neuropatia w przebiegu cukrzycy
16.6.1. Przewlekła polineuropatia czuciowo-
-ruchowa
16.6.2. Zapobieganie rozwojowi neuropatii
cukrzycowej
16.6.3. Preparaty stosowane w neuropatii
cukrzycowej
16.7. Podsumowanie:
17. Ból kręgosłupa
17.1. Ból krzyża
17.1.1. Dyskopatie
17.1.2. Objawy zgłaszane przez pacjenta
wymagające konsultacji lekarskiej
17.1.3. Metody niefarmakologiczne w terapii
bólu krzyża
17.2. Rwa kulszowa
17.2.1. Postępowanie w rwie kulszowej
17.2.2. Metody niefarmakologiczne
w terapii rwy kulszowej
17.2.3. Leki w terapii rwy kulszowej
17.2.4. Suplementy diety a rwa kulszowa
18. Ból ucha
18.1. Objawy towarzyszące bólom uszu
18.2. Leczenie bólu ucha
18.3. Preparaty pomocnicze stosowane w bólu
uszu
18.3.1. Kiedy zasugerować wizytę u lekarza
18.3.2. Profilaktyka infekcji ucha
19. Ból oka
19.1. Przyczyny bólu oka
19.1.1. Ból oka związany ze wzrostem
ciśnienia śródgałkowego
19.2. Oczne leki przeciwbólowe
20. Fibromialgia
20.1. Leczenie fibromialgii
20.1.1. Preparaty dedykowane pacjentom
z fibromialgią
20.2. Terapia naltreksonem w niskich dawkach
(LDN)
20.2.1. Wykorzystanie terapii naltreksonem
w niskiej dawce w leczeniu
fibromialgii
20.2.1. Zalety i wady terapii naltreksonem w niskiej dawce
21. Ziołolecznictwo w leczeniu bólu
21.1. Hakorośl rozesłana (Harpagophytum
procumbens)
21.1.1. Skuteczność dowiedziona w badaniach klinicznych
21.1.2. Brak efektu w badaniach klinicznych
21.1.3. Działania niepożądane hakorośli
21.1.4. Interakcje hakorośli i zalecane środki ostrożności
21.1.5. Preparaty z czarcim pazurem
21.2. Wiązówka błotna (Filipendula
ulmaria)
21.2.1. Kwiat wiązówki a badania kliniczne
21.2.2. Interakcje i przeciwskazania
do stosowania wiązówki błotnej
21.2.3. Działania niepożądane wiązówki
21.2.4. Preparaty wiązówki błotnej
21.3. Wierzba (Salix alba)
21.3.1. Skuteczność kory wierzby
w badaniach klinicznych
21.3.2. Sprzeczne lub niewystarczające
dowody do oceny skuteczności
21.3.3. Interakcje i przeciwskazania
do stosowania kory wierzby
21.3.4. Działanie niepożądane kory wierzby
21.3.5. Preparaty z korą wierzby
21.4. Traganek błotniasty (Astragalus
membranaceus)
21.4.1. Traganek błotniasty a badania
kliniczne
21.4.2. Działania niepożądane traganka
błotniastego
21.4.3. Interakcje traganka błotniastego
21.5. Dzika róża (Rosa canina)
21.5.1. Skuteczność dowiedziona w badaniach klinicznych
21.5.2. Sprzeczne lub niewystarczające dowody
na skuteczność
21.5.3. Działania niepożądane owocu dzikiej
róży
21.5.4. Interakcje owocu dzikiej róży
21.6. Imbir lekarski
21.6.1. Skuteczność dowiedziona w badaniach klinicznych
21.6.2. Sprzeczne lub niewystarczające dowody
na skuteczność
21.6.3. Działanie niepożądane imbiru
21.6.4. Interakcje kłącza imbiru
21.6.4. Preparaty z imbirem
21.7. Ostryż długi (Curcuma longa)
21.7.1. Skuteczność dowiedziona w badaniach klinicznych
21.7.2. Sprzeczne lub niewystarczające dowody
na skuteczność
21.7.3. Działania niepożądane kurkumy
21.7.4. Interakcje kurkumy
21.7.5. Preparaty zawierające kurkumę
22. Medycyna alternatywna w leczeniu
bólu
22.1. Akupunktura
22.2. Akupresura
22.3. Aromaterapia
23. Leksykon pojęć
Agonista
Agranulocytoza
Badania kliniczne
Badanie kliniczno-kontrolne
Bariera krew-mózg
Biotransformacja
Chorobowość
Drabina analgetyczna
Efekt pułapowy
Efekt z odbicia
Farmakokinetyka
Farmakodynamika
Idiosynkrazja
Jakość dowodów
Jakość życia
Metaanaliza
Neuralgia
NICE
NNH
NNT
Nocebo
Ogólna śmiertelność
Okres półtrwania
Placebo
Przegląd Cochrane
Przegląd narracyjny
Przegląd systematyczny
Punkt końcowy
Randomizacja
Ramię badania
RCT
RZS
Synergizm addycyjny
Tachyfilaksja
Torsade(s) de pointes
Zespół serotoninowy