Podręcznik Opieka farmaceutyczna nad pacjentem geriatrycznym to pozycja w całości poświęcona zagadnieniom dotyczącym stosowania leków u osób w wieku podeszłym. Książka zawiera informacje dotyczące niewłaściwej farmakoterapii i najnowsze wytyczne bezpiecznego stosowania leków u pacjentów geriatrycznych. Ponadto szczegółowo opisuje choroby charakterystyczne dla tego wieku i leki stosowane w tych schorzeniach. Osobno zestawiono leki, które mogą powodować konkretne działania niepożądane: zaburzenia apetytu, potencji, zatrzymanie moczu czy ortostatyczne spadki ciśnienia. W książce znajdują się także praktyczne informacje pozwalające na właściwy dobór leczenia w przypadku dolegliwości bólowych.
To już trzecie wydanie podręcznika o pacjencie geriatrycznym, zostało zaktualizowane na podstawie:
Zamów z DPD (kurier, punkty) dziś, wysyłk w najbliższy dzień roboczy.
To już trzecie wydanie podręcznika o pacjencie geriatrycznym, zostało zaktualizowane na podstawie:
Podręcznik Opieka farmaceutyczna nad pacjentem geriatrycznym to pozycja składająca się z 480 stron praktycznych informacji i porad dotyczących bezpieczeństwa stosowania leków u osób w wieku podeszłym. Książka ta to kompletne źródło wiedzy dotyczące:
Skupiono się także na problemie non-compliance u pacjentów geriatrycznych i zasadach efektywnej komunikacji farmaceuty z pacjentem. W książce szczegółowo opisano Wielkie Zespoły Geriatryczne, które są nieuniknioną częścią starości i których przebieg można łagodzić, stosując odpowiednio dobraną terapię. Podręcznik Opieka farmaceutyczna nad pacjentem geriatrycznym zawiera także szczegółowe informacje dotyczące chorób charakterystycznych dla pacjentów w podeszłym wieku i ich leczenia. Osobno zestawiono leki, które mogą powodować konkretne działania niepożądane: zaburzenia apetytu, potencji, zatrzymanie moczu czy ortostatyczne spadki ciśnienia. W książce znajdują się także praktyczne informacje pozwalające na właściwy dobór leczenia w przypadku dolegliwości bólowych. W podręczniku skupiono się na zasadach bezpiecznej farmakoterapii z uwzględnieniem najnowszych wytycznych, takich jak Lista Beersa, kryteria STOPP/START czy kryteria FORTA. Jest to praktyczny przewodnik dla farmaceutów i studentów farmacji, którzy na co dzień spotykają się (lub będą spotykać) z pacjentami geriatrycznymi.
Podręcznik to III wydanie o tym samym tytule, które powstało ze względu na pojawiające się nowe doniesienia istotne w opiece nad pacjentem geriatrycznym oraz duże zainteresowanie ze strony pracowników aptek tą tematyką.
Redaktor naukowy
mgr farm. Paweł Konrad Tuszyński
Dyrektor ds. naukowych 3PG
Redaktor prowadzący
mgr farm. Roksana Cimała-Nowak
Redaktorka 3PG
Konsultant naukowy
dr n. med. Alicja Klich-Rączka
Geriatra i internista
Spis treści
Przedmowa do wydania I 17
Przedmowa do wydania II 18
Przedmowa do wydania III 19
Część I Pacjent geriatryczny 21
Rozdział 1. Co rozumiemy przez wiek podeszły? 23
Zmiany fizjologiczne zachodzące w organizmie starzejącego się człowieka i ich wpływ na działanie leków 24
Zmiany wpływające na farmakokinetykę leków 24
Zmiany wpływające na farmakodynamikę leków 27
Rozdział 2. Zasady bezpiecznej farmakoterapii w wieku podeszłym 31
Zasady bezpiecznej farmakoterapii u osób starszych 31
Rozdział 3. Ocena geriatryczna 33
Całościowa ocena geriatryczna (COG) 33
Kwalifikowanie pacjentów do całościowej oceny geriatrycznej 34
Szczegółowe cele przeprowadzania całościowej oceny geriatrycznej (COG) 34
Składowe całościowej oceny geriatrycznej (COG) 36
Ocena wykonywania czynności życia codziennego 36
Ocena ryzyka upadków 36
Ocena ryzyka depresji 37
Korzyści ze stosowania całościowej oceny geriatrycznej (COG) 37
Rozdział 4. Test Rysowania Zegara 39
Jak przeprowadzić Test Rysowania Zegara 39
Interpretacja wyników Testu Rysowania Zegara 40
Ocena wyników w Teście Rysowania Zegara wg Shulmana i in. (1986) 40
Interpretacja wyników Testu Rysowania Zegara wg Sunderlanda i in. (1989) 40
Znaczenie Testu Rysowania Zegara w diagnostyce zaburzeń poznawczych 41
Ocena zaburzeń poznawczych przez farmaceutę 42
Rozdział 5. Komunikacja z pacjentem geriatrycznym i problem non-compliance 43
Bariery w komunikacji z pacjentem geriatrycznym 43
Zasady efektywnej komunikacji z pacjentem geriatrycznym 44
Problem non-compliance u pacjentów geriatrycznych 45
Przyczyny non-compliance pacjentów geriatrycznych 46
Możliwości poprawy compliance pacjentów geriatrycznych 46
Część II Choroby geriatryczne 49
Rozdział 6. Wielkie Zespoły Geriatryczne 51
Zaburzenia równowagi 51
Unieruchomienie 52
Nietrzymanie moczu 52
Zaburzenia psychiczne 53
Zespół kruchości 53
Sarkopenia 53
Rozdział 7. Zespół kruchości 55
Występowanie FS 55
Czynniki ryzyka FS 55
Rozpoznanie FS 55
Ocena fenotypu zespołu kruchości wg Fried 56
Skala FRAIL 56
Postępowanie profilaktyczne i terapeutyczne w zespole kruchości 57
Trening 57
Terapia zajęciowa 57
Suplementacja żywieniowa 58
Rozdział 8. Omamy, majaczenie i nadmierne pobudzenie u osób starszych 61
Występowanie omamów, majaczenia i nadmiernego pobudzenia u osób starszych 61
Przyczyny omamów, majaczenia i nadmiernego pobudzenia u osób starszych 63
Choroby, w przebiegu których mogą wystąpić omamy, majaczenie i nadmierne pobudzenie u osób starszych 64
Leki, które mogą wywoływać omamy, majaczenie i nadmierne pobudzenie u osób starszych 66
Leczenie nadmiernego pobudzenia u osób starszych 68
Sytuacje wymagające pilnej konsultacji psychiatrycznej 71
Podsumowanie 71
Rozdział 9. Choroba Alzheimera i demencja naczyniopochodna 73
Choroba Alzheimera 73
Przyczyny choroby Alzheimera 74
Objawy choroby Alzheimera 74
Rozpoznanie choroby Alzheimera 74
Leki stosowane w leczeniu choroby Alzheimera 75
Inhibitory acetylocholinesterazy 75
Antagonista receptora NMDA – memantyna 78
Postępowanie w zaburzeniach zachowania i zaburzeniach psychicznych towarzyszących demencji 79
Leki stosowane w depresji i stanach lękowych towarzyszących demencji 81
Demencja naczyniopochodna 81
Diagnostyka demencji naczyniopochodnej 81
Czynniki ryzyka demencji naczyniopochodnej 81
Objawy demencji naczyniopochodnej 82
Leczenie demencji naczyniopochodnej 82
Leki stosowane w demencji naczyniopochodnej 83
Leki poprawiające krążenie i metabolizm mózgowy 83
Inne leki stosowane w leczeniu demencji naczyniopochodnej 86
Zalecenia niefarmakologiczne dla chorych z demencją naczyniopochodną 87
Żywienie chorych z demencją 88
Farmakologiczne zapobieganie demencji 89
Rozdział 10. Choroba Parkinsona 93
Charakterystyczne objawy choroby Parkinsona 93
Leczenie choroby Parkinsona 94
Prekursor dopaminy, lewodopa, L-DOPA 94
Agonisty receptorów dopaminowych 95
Leki cholinolityczne 96
Inhibitory monoaminooksydazy B (IMAO-B) 96
Inhibitory COMT (katecholo-o-metylotransferazy) 97
Inne leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona 97
Wskazówki, których warto udzielić pacjentowi 97
Rozdział 11. Niewydolność serca 99
Niewydolność lewokomorowa 99
Niewydolność prawokomorowa 100
Klasyfikacja niewydolności serca wg NYHA 100
Leki stosowane w niewydolności serca 100
Niefarmakologiczne 106
Rozdział 12. Nadciśnienie tętnicze u osób starszych 109
Rozpoznawanie nadciśnienia u osób w wieku podeszłym 109
Trudności w rozpoznaniu 110
Izolowane nadciśnienie skurczowe 111
Leczenie 111
Postępowanie niefarmakologiczne 113
Wybór leku 114
Algorytm leczenia hipotensyjnego 115
Indywidualizacja terapii NT u pacjenta po 65. r.ż. 115
Rozdział 13. Cukrzyca u osób starszych 117
Powikłania cukrzycy 117
Czynniki ryzyka hiperglikemii w wieku podeszłym 118
Różnice w objawach hiperglikemii u osób w wieku podeszłym 119
Wytyczne leczenia cukrzycy w wieku podeszłym 119
Leczenie niefarmakologiczne cukrzycy w wieku podeszłym 119
Leczenie farmakologiczne cukrzycy w wieku podeszłym 120
Rozdział 14. Łagodny rozrost gruczołu krokowego (BPH) 121
Leczenie łagodnego rozrostu gruczołu krokowego 121
Obwodowe α1-adrenolityki 122
Inhibitory 5-α-reduktazy 123
Inne leki stosowane w leczeniu łagodnego rozrostu gruczołu krokowego 123
Zasady leczenia 123
Rozdział 15. Choroba niedokrwienna serca 125
Stabilna choroba wieńcowa 125
Niestabilna choroba wieńcowa 125
Ból dławicowy 125
Rozdział 16. Zawał mięśnia sercowego 129
Leczenie zawału serca 129
Rozdział 17. Nietrzymanie moczu 131
Przyczyny i czynniki ryzyka 131
Leczenie nietrzymania moczu 132
Leki wspomagające leczenie nietrzymania moczu 133
Rozdział 18. Jaskra 135
Postacie jaskry 135
Jaskra z otwartym (szerokim) kątem przesączania 136
Jaskra z zamkniętym (wąskim) kątem przesączania 136
Jaskra z normalnym ciśnieniem śródgałkowym 136
Objawy 136
Leczenie 137
Diagnostyka 137
Leki pierwszego rzutu 137
Dalsze leczenie 138
Rozdział 19. Zaćma 141
Rodzaje zaćmy 141
Czynniki ryzyka 141
Zapobieganie 141
Leczenie 142
Postępowanie przedoperacyjne i pooperacyjne 142
Rozdział 20. Zwyrodnienie plamki (AMD) 145
Przyczyny 145
Rodzaje zwyrodnienia 145
Objawy 146
Diagnostyka 146
Leczenie 146
Rozdział 21. Osteoporoza 147
Czynniki ryzyka 147
Profilaktyka 148
Leczenie farmakologiczne 148
Wapń 149
Witamina D 149
Bisfosfoniany 150
Denosumab 151
Romosozumab 152
Analogi parathormonu 152
SERM 153
Hormonalna terapia zastępcza 153
Postępowanie niefarmakologiczne 154
Rozdział 22. Choroba zwyrodnieniowa stawów 155
Objawy ChZS 155
Leczenie ChZS 155
Miejscowe niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) 156
Paracetamol 156
Doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) 157
Opioidy w leczeniu bólu w ChZS 157
Iniekcje dostawowe GKS 157
Postępowanie niefarmakologiczne w przebiegu ChZS 158
Preparaty na regenerację chrząstki stawowej 160
Rozdział 23. Udar niedokrwienny i krwotoczny 163
Epidemiologia 163
Rodzaje udaru 163
Czynniki ryzyka 165
Objawy 165
Powikłania 165
Przemijający atak niedokrwienny 167
Powtórny udar mózgu 168
Profilaktyka 168
Pierwsza pomoc w udarze 168
Rozdział 24. Upośledzenie słuchu związane z wiekiem 171
Występowanie upośledzenia słuchu związanego z wiekiem 171
Przyczyny utraty słuchu związanej z wiekiem 171
Zatkanie przewodu słuchowego 172
Hałas 173
Zaburzenia genetyczne i stres oksydacyjny 173
Mechanizm powstawania upośledzenia słuchu związanego z wiekiem 173
Typy upośledzenia słuchu związanego z wiekiem 173
Objawy upośledzenia słuchu związanego z wiekiem 174
Paradoksalna nadwrażliwość na głośne dźwięki 174
Zapobieganie uszkodzeniom słuchu związanym z wiekiem 175
Suplementy diety na słuch 175
Metody leczenia niedosłuchu związanego z wiekiem 175
Aparaty słuchowe 176
Implant ślimakowy 176
Szumy uszne 176
Występowanie szumów usznych 176
Przyczyna szumów usznych 176
Mechanizm powstawania szumów usznych 177
Rodzaje szumów usznych 177
Leczenie 177
Profilaktyka szumów usznych 177
Rozdział 25. Odleżyny i pielęgnacja ran 179
Definicja i lokalizacja odleżyn 179
Mechanizm tworzenia odleżyn 179
Czynniki ryzyka odleżyn 180
Klasyfikacja odleżyn 181
Zapobieganie odleżynom 181
Leczenie odleżyn 182
Higiena rany 183
Żywienie w leczeniu odleżyn 184
Opatrunki przeciwodleżynowe 184
Terapia podciśnieniowa 186
Rozdział 26. Zmiany skórne związane z podeszłym wiekiem 187
Ścieńczenie skóry 187
Świąd skóry 187
Suchość skóry 188
Zmarszczki i spadek elastyczności skóry 189
Fotostarzenie a starzenie fizjologiczne skóry 189
Przebarwienia i odbarwienia 189
Plamy soczewicowate 190
Siwienie i osłabienie włosów 190
Owrzodzenia podudzi 190
Zmiany paznokciowe i okołopaznokciowe 191
Grzybice, drożdżyce i pleśniawki 191
Część III Leczenie drobnych dolegliwości u osób starszych 193
Rozdział 27. Przeziębienie u osób starszych 195
Leczenie gorączki u osób starszych 195
Leczenie bólu kostno-stawowego u osób starszych 196
Leczenie kataru u osób starszych 197
Leczenie kaszlu u osób starszych 198
Leczenie bólu gardła u osób starszych 203
Rozdział 28. Dobór leku przeciwbólowego dla osoby starszej 207
Paracetamol 208
Metamizol 210
NLPZ stosowane miejscowo 211
NLPZ stosowane systemowo 211
Opioidy 214
Rozdział 29. Zaparcia u osób starszych 217
Przyczyny zaparć u osób starszych 218
Leczenie zaparć u osób starszych 219
Środki pęczniejące w leczeniu zaparć u osób starszych 220
Środki osmotyczne w leczeniu zaparć u osób starszych 221
Środki stymulujące perystaltykę jelit w leczeniu zaparć u osób starszych 221
Leki na zaparcia, których należy unikać u osób starszych 222
Probiotyki w leczeniu zaparć u osób starszych 223
Inne leki stosowane w zaparciach u osób starszych 223
Modyfikacje stylu życia w zaparciach u osób starszych 223
Rozdział 30. Bezsenność u osób starszych 227
Przyczyny bezsenności u osób starszych 227
Skutki bezsenności w podeszłym wieku 228
Leczenie farmakologiczne 228
Zasady farmakoterapii bezsenności u osób starszych 228
Postępowanie niefarmakologiczne 234
Część IV Leki w geriatrii 237
Rozdział 31. Leki potencjalnie niewłaściwie u osób starszych 239
Lista Beersa 240
Interakcje leków w geriatrii 246
Lista PRISCUS 248
Kryteria STOPP/START 249
Kryteria STOPP 249
Kryteria START 251
Narzędzie GheOP3S 252
Lista EU(7)-PIM 267
Kryteria FORTA 267
Rozdział 32. Bezpieczeństwo stosowania leków u osób starszych 275
Kaskady przepisywania leków 275
Efekty uboczne leków 275
Rozpoznawanie i zapobieganie kaskadom lekowym 276
Leki, na które trzeba uważać u pacjentów z rozrostem prostaty 276
Leki zwiększające ryzyko hipotensji ortostatycznej 278
Przyczyny hipotensji 279
Leczenie niedociśnienia ortostatycznego 279
Leki zwiększające ryzyko upadków 281
Leki wymagające osłonowego podawania PPI 281
Czynniki ryzyka wystąpienia krwawień z przewodu pokarmowego 284
Suplementy z miłorzębem japońskim a ryzyko krwawień 284
PPI w profilaktyce krwawień z przewodu pokarmowego 285
Ryzyko stosowania inhibitorów pompy protonowej (PPI) u osób starszych 285
Osłabienie kości 288
Infekcje jelit 288
Pozaszpitalne zapalenie płuc 288
PPI a demencja i choroba Alzheimera 289
Interakcja z klopidogrelem 289
Środki ostrożności 289
Leki mogące wywołać zaburzenia seksualne u osób starszych 290
Przyczyny powstawania zaburzeń seksualnych 290
Leki, które mogą powodować zaburzenia seksualne 290
Leki mogące wywołać zaburzenia łaknienia 293
Leki mogące powodować suchość w ustach 296
Objawy kserostomii 296
Powikłania kserostomii 296
Jak można pomóc pacjentowi? 297
Rozdział 33. Skala obciążenia antycholinergicznego 301
Rozdział 34. Leki zwiększające ryzyko zaburzeń psychicznych 305
Czynniki ryzyka psychiatrycznych skutków ubocznych 306
Diagnostyka różnicowa psychiatrycznych skutków ubocznych leków 306
Leki zwiększające ryzyko zaburzeń psychicznych 306
Sterydy 307
Leki przeciwpadaczkowe 307
Metronidazol 308
Leki stosowane w chorobie Parkinsona 308
Leki antycholinergiczne 309
Leki stosowane w chorobach układu sercowo-naczyniowego 309
Leki nasenne 310
Opioidowe leki przeciwbólowe 310
Antybiotyki 311
Miorelaksanty311
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI) 312
Rozdział 35. Odstawianie leków (deprescribing) 315
Odstawianie leków, które nie są już wskazane 316
Odstawianie leków, które są niewłaściwe 316
Odstawianie leków, które nie są już zgodne z celami 316
Leki wymagające odstawienia u pacjentów geriatrycznych 317
Narzędzia ułatwiające proces odstawiania leków 317
Przykład postępowania podczas odstawiania IPP 318
Rozdział 36. Pojemniki do dzielenia leków 321
Pojemniki jednodniowe 323
Pojemniki tygodniowe 323
Pojemniki z alarmem 324
Automatyczny dozownik leków 324
Aplikacje mobilne do dozowania leków 326
Rozdział 37. Odporność u osób starszych i szczepienia zalecane u osób starszych 329
Skutki starzenia się układu immunologicznego 329
Szczepienia u osób starszych 330
Szczepienie przeciw grypie 331
Szczepienie przeciw pneumokokom 331
Szczepienie przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi 332
Szczepienie przeciw półpaścowi i ospie wietrznej 332
Szczepienie przeciw WZW typu B 333
Nieswoiste szczepionki bakteryjne 333
Preparaty immunostymulujące dostępne bez recepty 334
Kolostrum 334
Witamina D3 335
Jeżówka purpurowa 335
Beta-glukany 335
Probiotyki 335
Żeń-szeń 336
Inne substancje immunomodulujące 336
Niefarmakologiczne metody wzmocnienia odporności u osób starszych 336
Wpływ diety na odporność u osób starszych 336
Wpływ aktywności fizycznej na odporność u osób starszych 337
Część V Suplementacja i dieta osób starszych 339
Rozdział 38. Suplementy diety i surowce naturalne 341
Zasadność suplementacji a dowody z badań klinicznych 341
Bakopa (Brahmi) – Bacopa monnieri L. 341
Bakopa w badaniach klinicznych 342
Brak lub niewystarczające dowody do oceny skuteczności bakopy 343
Bezpieczeństwo stosowania bakopy 343
Interakcje bakopy z lekami 343
Głóg – Crataegus ssp. 343
Skuteczność głogu wykazana w badaniach klinicznych 343
Brak wystarczających dowodów na skuteczność głogu 344
Bezpieczeństwo stosowania ekstraktów z głogu 344
Interakcje głogu z lekami 344
Lecytyna 345
Lecytyna w badaniach klinicznych 345
Brak lub niewystarczające dowody do oceny skuteczności lecytyny 345
Bezpieczeństwo stosowania lecytyny 345
Miłorząb dwuklapowy – Ginkgo biloba L. 346
Skuteczność miłorzębu potwierdzona badaniami klinicznymi 346
Niewystarczające dowody do oceny skuteczności miłorzębu 348
Brak dowodów na skuteczność miłorzębu 348
Bezpieczeństwo stosowania ekstraktów z miłorzębu 348
Interakcje ekstraktów z miłorzębu z lekami 348
Palma sabalowa – Serenoa repens L. 349
Niewystarczające lub sprzeczne dowody na skuteczność palmy sabalowej 349
Bezpieczeństwo stosowania palmy sabalowej 350
Interakcje palmy sabalowej z lekami 350
Śliwa afrykańska – Prunus africana L. 350
Skuteczność śliwy afrykańskiej dowiedziona w badaniach klinicznych 350
Bezpieczeństwo stosowania śliwy afrykańskiej 351
Witania ospała – Withania somnifera L., Ashwagandha 351
Skuteczność Ashwagandhy dowiedziona w badaniach klinicznych 351
Niewystarczające lub sprzeczne dowody do oceny skuteczności Ashwagandhy 351
Bezpieczeństwo stosowania Ashwagandhy 353
Interakcje Ashwagandhy z lekami 353
Żeń-szeń właściwy – Panax ginseng C.A. Meyer 353
Skuteczność żeń-szenia potwierdzona badaniami klinicznymi 353
Brak wiarygodnych dowodów na skuteczność żeń-szenia 354
Brak skuteczności żeń-szenia w badaniach klinicznych 354
Bezpieczeństwo stosowania żeń-szenia 355
Interakcje żeń-szenia 355
Różeniec górski – Rhodiola rosea L. 355
Sprzeczne lub niewystarczające dowody na skuteczność różeńca górskiego 355
Bezpieczeństwo stosowania różeńca górskiego 356
Interakcje różeńca górskiego 357
Eleuterokok kolczasty – Eleutherococcus senticosus Maxim. 357
Skuteczność eleuterokoka kolczastego potwierdzona w badaniach klinicznych 357
Brak wystarczających dowodów na ocenę skuteczności eleuterokoka kolczastego 357
Bezpieczeństwo stosowania eleuterokoka kolczastego 358
Interakcje eleuterokoka kolczastego 358
Koenzym Q10 358
Skuteczność koenzymu Q10 potwierdzona badaniami klinicznymi 358
Sprzeczne dowody na skuteczność koenzymu Q10 360
Brak lub niewystarczające dowody na skuteczność koenzymu Q10 360
Bezpieczeństwo stosowania koenzymu Q10 360
Interakcje koenzymu Q10 360
Kwasy omega-3 360
Skuteczność kwasów omega-3 potwierdzona badaniami klinicznymi 361
Niewystarczające dowody do oceny skuteczności kwasów omega-3 362
Brak dowodów na skuteczność kwasów omega-3 362
Bezpieczeństwo stosowania kwasów omega-3 362
Interakcje kwasów omega-3 362
Witamina D 363
Skuteczność witaminy D potwierdzona badaniami klinicznymi 363
Brak lub niewystarczające dowody na skuteczność witaminy D 365
Bezpieczeństwo stosowania witaminy D 365
Interakcje witaminy D 365
Ostropest plamisty – Sylibum marianum L. 365
Skuteczność ostropestu potwierdzona badaniami klinicznymi 365
Brak lub niewystarczające dowody na skuteczność ostropestu 366
Bezpieczeństwo stosowania ostropestu 367
Interakcje ostropestu 367
Przegląd preparatów przeznaczonych dla osób starszych 368
Przegląd toników przeznaczonych dla osób starszych 370
Część VI Dieta i aktywność osób starszych i problem niedożywienia 377
Rozdział 39. Dieta i aktywność fizyczna u osób starszych 379
Ogólne zasady zdrowego żywienia osób starszych 379
Zapotrzebowanie na składniki pokarmowe 380
Problem niedożywienia u osób starszych 380
Przyczyny niedożywienia u osób starszych 382
Konsekwencje niedożywienia u osób starszych 382
Leczenie niedożywienia u osób starszych 383
Aktywność fizyczna osób starszych 384
Część VII Interwencje farmaceutyczne 395
Rozdział 40. Przegląd lekowy u pacjenta geriatrycznego 397
Pilotaż usługi Przegląd Lekowy 397
Założenia pilotażu 397
Wyniki pilotażu 400
Przegląd lekowy krok po kroku 404
Część VIII Załączniki 411
Słownik użytych pojęć 412
Indeks 423
Opcje płatności:
Płatności realizowane są przez Paynow.
Opcje dostawy:
Termin dostawy:
Starsze opinie dotyczą wcześniejszych wydań.
199,00 zł
Na stanie
Pochwal się co czytasz:
#wydawnictwofarm
13 opinii dla Opieka farmaceutyczna nad pacjentem geriatrycznym WYDANIE III
aleksandratrzeciak (zweryfikowany) –
W lipcu 2019 roku rozpoczęłam swój 6-miesięczny staż w aptece otwartej. Od pierwszych dni miałam styczność z pacjentami w starszym wieku, którzy borykają się z wieloma chorobami i zadają wiele szczegółowych pytań. Na początku byłam zakłopotana, że nie potrafię opdowiedzieć na wszystkie. Ucieszyłam się, gdy dowiedziałam się o zeszytach aptecznych od koleżanki. Jako pierwszy zamówiłam Bezpieczeństwo stosowania leków u osób starszych. Jestem zachwycona. W szybkim czasie mogłam przypomnieć sobie wiedzę uzyskaną w czasie studiów. W zeszycie wyszczególnione zostały schorzenia wieku podeszłego, leki potencjalnie niewłaściwe u osób starszych oraz bezpieczeństwo stosowania leków u osób starszych. Opisane są również suplementy diety i surowce naturalne, które najczęściej stosowane są u osób starszych takie jak: głóg, lecytyna, miłorząb japoński itd. Informacje są często zebrane w tabele, które są przejrzyste i zrozumiałe dla czytelnika. Najbardziej podobają mi się jednak WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE, które najczęściej wykorzystuję w interakacjach z pacjentami. Teraz zeszyt zawsze towarzyszy mi w aptece.
Barbara (zweryfikowany) –
bardzo przydatne
Joanna B. (zweryfikowany) –
Świetnie vademecum, przydatne w pracy. Nic dodać, nic ująć. Oby tak dalej!
marta (zweryfikowany) –
Polecam 🙂
Anonimowo (zweryfikowany) –
Bardzo dobra książka.
Renata Budner (zweryfikowany) –
Rewelacja.bardzo przydatne w codziennej pracy.
Piotr Bednarek (zweryfikowany) –
dla każdego farmaceuty przy pierwszym stole
Magdalena (zweryfikowany) –
Bardzo rzeczowo napisana książka, przydatne zagadnienia do wykorzystania w pracy
Anonimowo (zweryfikowany) –
Bardzo ciekawa książka
karolina krawczyk-szprot (zweryfikowany) –
Świetna pozycja wnosząca wiele w zrozumienie polipragmazja u pacjentów w wieku podeszłym
Magdalena Augustyn (zweryfikowany) –
Polecam, dużo przydatnych informacji do użycia za pierwszym stołem. Rzetelna i merytoryczna wiedza.
L.K. (zweryfikowany) –
Uporządkowanie wszystkich istotnych informacji w temacie
Kat93 (zweryfikowany) –
Bardzo przydatna publikacja, świetnie opisuje zagadnienia i problemy w farmakoterapii u pacjentów geriatrycznych.
Tylko zalogowani klienci, którzy kupili ten produkt mogą napisać opinię.